Birgi Nerede?
Birgi, İzmir'in Ödemiş ilçesine 10 km, İzmir'e 120 km uzaklıkta. Bozdağ'ın güney eteklerinde bulunmaktadır.Birgi Tarihi ve Önemi
Birgi, günümüzden 5000 yıl öncesine uzanan kesintisiz tarihe sahip bir yer. Tarihte Aydınoğlu Beyliği'ne başkentlik de yapmış olan Birgi, Osmanlı'nın 16. ve 17. yüzyıllarında İzmir ve Aydın'dan bile daha büyük bir yermiş. Birgi'nin bir başka önemli özelliği tarihte birçok ilim adamının yetiştiği ilim ve din merkezi olması... İlk Türk denizcilerden Aydınoğlu Mehmet Bey'in oğlu Gazi Umurbey, Anadolu'nun ilk Müslüman Türk doktorlarından Celaleddin Hızır El Aydıni ( Hacı Paşa), ünlü İslam bilgini İmam-ı Birgivi Mehmet Efendi Birgi'dendir.Selçuklu ve Osmanlı tarihi dokusunun izleri Birgi'nin tamamında çok iyi durumda dim dik ayakta olması sebebiyle köy, 1996 yılında SİT alanı ilan edilerek koruma altına alınmış. Ayrıca Birgi köyü, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası geçici listesine girmiş.
Birgi Gezilecek Yerler
Birgi'de görülmesi gereken en önemli şey sizi tarih sayfalarında dolaşıyormuş gibi hissettirecek tarihi Birgi evleridir. Birgi'nin tamamında tarihi ev ve konaklar bulunmakla birlikte daracık taş sokaklı, iç içe birçok tarihi evin bulunduğu kısım Cami Kebir mahallesi muhakkak görülmeli.Ayrıca, Aydınoğlu Mehmet Bey Cami, (Ulu Cami), Aydınoğulları Türbesi, Sultan Şah Türbesi, Çakırağa Konağı, Ataullah Efendi Medresesi (İmam-ı Birgivi Medresesi), Umurbey heykeli, İmam-ı Birgivi Kabristanlığı Birgi'de gezilmesi gereken başlıca yerler.
Birgi Gezimiz
Birgi'ye ulaştığımızda yol yorgunluğumuzu atmak için doğrudan Ulu Cami'nin yanındaki köy kahvesine oturup birer yorgunluk çayı içtik. Köy kahvesinin bulunduğu o minik meydanda adeta zaman durmuştu, taş kaplı sokaklar, taş çeşme, kahvede zaman öldüren köylüler, yanımızda ilk günkü güzelliği ile dimdik duran 700 yıllık Ulu Cami, sanki başka bir zamana ışınlanmıştık...Birgi Evleri Arasında
Ulu Cami'nin hemen arka sokağında bulunan Cami Kebir mahallesine yöneldik. Bazıları kollarımızı açsak iki yana yetişecekmişiz gibi duran daracık sokaklardan yürüdük. Tamamı güzel tarihi evlerden oluşan Cami Kebir mahallesinde 700 yıl önce inşa edilmiş evlerin arasında, taş sokaklarda dolaşırken sanki tarih sayfalarında dolaşıyor gibi hissediyor insan. Çünkü bu evler korunmuşluğunun yanı sıra terk edilmiş değil, hala Birgili'lerin yaşadığı mekanlar, evlerin ve sokakların hala bir ruhu var...Birgi hakkında daha önce araştırma yaparken tarihi evlerin olduğu ufak bir köy canlanmıştı kafamda; ancak Birgi'nin alt mahalleleri ve çarşısını gezdikçe gördüm ki Birgi geniş caddeli, birbirinden güzel birçok konaklı, büyük çarşılı çok geniş alana yayılmış bir kasaba. Aynı zamanda, sokaklardaki taş fırınlarda yemeklerin, ekmeklerin piştiği, kapı önlerinde hoşafların, biberlerin kurutulduğu, bir araya gelip açık havada dolmaların sarıldığı şirin bir yer...
Aydınoğlu Mehmet Bey Cami (Ulu Cami)
Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından 1312 yılında yaptırılmış olan cami Selçuklu ahşap sanatının bilinen en güzel örneklerinden. Firuze çinili mihrabı, ahşap mimberi, kurşun kaplı kırma çatısı ve dış cephesinde aslan heykeli ile eşsiz bir eser.Aydınoğulları zamanından çok iyi korunarak günümüze ulaşan Ulu Cami'nin hiçbir çivi kullanılmadan kündekarı tekniği ile yapılmış yıldız ve geçmelerden oluşan mimberinde, tüm geometrik şekillerin görülüyor olması ve daha Galileo'dan 300 yıl önce güneş, dünya ve ay ilişkisinin tasvir edilmesi Birgili ilim adamlarının tarihte ilimde ne kadar ileride olduklarının göstergesi...
Birgi Çakırağa Konağı
Devam ettik, Birgi'nin geniş caddelerinde dere boyunca yürüdükten sonra Çakırağa Konağı'nı bulduk. Bir konak düşünün ki ahşapları rengarenk boyanmış olsun, ahşap işçiliği ile insanı hayrete düşürsün, duvarlarına yapılmış rengarenk resimler ile sanki Floransa'da Uffizi müzesindeki rönesans eserleri arasında dolaşıyor hissi uyandırsın...Çakırağa Konağı 18. yüzyılın ikinci yarısında büyük toprak sahibi ve tüccarı Şerif Ali Ağa tarafından yaptırılmış ve 1975 yılına dek konut olarak kullanılmış. Konağı yaptıran ağanın iki hanımının geldikleri yerleri özlememeleri için odalarının duvarlarına İzmir ve İstanbul manzara resimleri yaptırmış olduğunun hikayesi ile de pek bir romantik. Barok ve Rokoko tarzında süslemeleri ile önemli bir yapı olan konak günümüzde restore edilerek müze olarak kullanılıyor. Giriş ücreti 5 TL (2016 yılı), Müzekart ile girilebiliyor.
Birgi sokalarında dolaşıldı, kahvelerde oturuldu, çaylar kahveler içildi bir de Birgili hanımlardan Dünyanın en kaliteli inciri kabul edilen kurutulmuş Birgi inciri aldıktan sonra bir sonraki hedefimiz şirin köy Şirince'ye doğru yola koyulduk...
Şirince gezimiz (Selçuk, İzmir)
Gezi Tarihi: Ekim 2015