Tire'de son nalın ustası Cemil Tolga, İzmir
Tire, çarşısında halen el sanatlarının yaşatıldığı, Türkiye'nin en büyük açık pazarında her türlü ürünün bulunabildiği, birçok tarihi cami, han, hamamın halen ayakta olduğu, lezziz yemeklerin de tadılabildiği; tarih, huzur, lezzet dolu bir ilçe...

Tire nerede?

Tire, İzmir'in güneydoğusunda, İzmir'e yaklaşık 80 km uzaklıkta ilçesidir. Selçuk, Torbalı, Bayındır, Ödemiş ve Aydın arasında yer alan, ovalar ve dağlar ile çevrelenmiş yeşil bir coğrafyaya sahiptir.

Tire gezilecek yerler

Tire'de birçok tarihi yapı bulunmaktadır. Lütfü Paşa Camii, Yahşi Bey Camii, İbni Melek Türbesi, Bakırhan (Kurşunlu) hanı, Tahtakale hamamı, Yavukluoğlu Medresesi, Necip Paşa kütüphanesi gezilebilecek balıca tarihi yerlerdir.

Tire'deki doğal güzellikler görülmek istendiğinde Dere Kahve ayazmada dere kenarında keyifli bir gün geçirilebilir, Tire'ye 4 - 5 km uzaklıktaki yeşillikler içindeki Kaplan Köyü'ne gidilip restoranlarında Tire geleneksel yemekleri yenilebilir, yine güzel doğa ve yemek için Tire çevresindeki Akçaşehir köyü, Toptepe, Cambazlı köyü ziyaret edilebilir.
Tire çarşısında geleneksel el sanatı semercilik, İzmir

Tire pazarı hangi gün?

Tire pazarı Salı günleri kurulur. İlçenin neredeyse bütün ana sokaklarına kurulan pazar, Türkiye'nin en büyük açık hava pazarlarından birisidir. Tire köylerinden ve çevre ilçelerinden yerel üreticilerin meyve sebzeleri, el emeği göz nuru geleneksel el sanatları, kıyafetler ve her türlü ihtiyaca cevap verecek ürünler satılır.

Tire köfte ve Tire yemekleri

Tire'nin en ünlü yemeği tereyağlı Tire Köfte (şiş köfte) olmakla birlikte, verimli toprakların ürünü birçok zeytin yağlı yemeği de vardır. Kabak çiçeği dolması, ekmek dolması, ebegümeci, turp otu, radika, ısırgan otu kavurması, keşkek, Tire kuyu tandırı Tire'de tadılması gereken Tire'ye özgü yemeklerdir. Tüm bunların üstüne de tuzsuz lor peyniri üzerine kara dut konularak yenilen hafif tatlı mutlaka tadılmalıdır...

Tire Gezimiz

Biz Tire gezimizde Tire çarşısında hala sürdürülen el sanatlarını tanıdık ve ustaların el emeği göz nuru eserlerini ürettikleri atölyeleri gezdik. En son da gezimizi Tire Köftesi ile taçlandırmayı ihmal etmedik.
Tire'de geleneksel keçecilik el sanatları modernleştirilmiş, Arif Cön

Tire El Sanatları

Ne mutlu ki Anadolu'nun nadide köşelerinde halen el sanatlarının görülebileceği yerler var. Gelişen teknoloji ile unutulmaya yüz tutmuş beledi dokuma, keçecilik, nalıncılık (takunyacılık), semercilik gibi pek çok el sanatı Tire çarşısında halen daha yaşatılmaya çalışılmakta.

Bize geçmişi, kültürümüzü, o zamanların şartlarını yani bize bizi anlatan, bin bir emekle üretilen her bir el ürünü birer tarih kitabı aslında. Tire'deki el sanatlarının bazıları belki de son ustaları tarafından icra ediliyor, bazıları Belediyenin teşviki ile yaşatılmaya çalışılıyor, bazıları da bu işe gönül vermiş genç ustaları tarafından modernleştirilip, günümüze kazandırılıyor.
keçe yapımı, Tire İzmir
Keçecilik: Keçe, uzun ve meşakkatli işlemler sonunda yünün sıkıştırılması ile yapılırmış. Geçmişte yerlere atılan halı, kepenek denilen çobanların soğuktan korunmak için giydiği giysi, veya atlarda eğer olarak kullanılırmış. Modern dünyada tüm bunlara duyulan ihtiyaç azaldığından unutulmaya yüz tutmuş el zanaati iken Tire'deki ustalar tarafından keçecilik modernleştrilerek günümüz dünyasına yeniden kazandırılmış. Tire'de bu ustaların öncülerinden Keçe ustası Arif Cön'ün dükkanına gittik. Burada, keçe kumaşa yedirerek keçeye farklı bir yorum getirilmiş ve geleneksel keçeden şahane güzellikte şallar, örtüler, hatta giysiler üretilmiş. Meraklısına internetten de satışları var.
Beledi dokuma tezgahı, Tire İzmir
Beledi dokuma: Tire yöresinin geleneksel kumaş dokuma sanatı "Beledi dokuma" ile bir günde kaç metre kumaş dokuyabiliyordur dersiniz? Bir metre, ipekli kumaş olursa daha da az! Tire belediyesinin ön ayak olup açtırdığı beledi dokuma atölyesine gittik, bu sabır işi dokumayı yapan ustaları hayranlıkla izledik.
Tire simgesi nalınlar, takunyalar, Tire çarşısı İzmir
Nalıncılık (takunyacılık): Kadife üzerine sırmalı işlemeler ile yapılmış nalınlar tarihte ilk defa Tire'li ustalar tarafında yapılmış ve kırmızı, mor, yeşil kadifeli nalınlar Tire'nin simgesi olmuş. Ancak bu geleneksel el sanatı Tire'de son bir usta tarafından yaşatılıyor: Cemil Tolga. Tire çarşısı içindeki Cemil amcanın halini hatırını sorup, gayet makul fiyatlı nalınlarından almayı ihmal etmeyin...

Tire köfte nerede yenir?

Geleneksel Tire Köftesi, Hakiki Hacı Baba köftecisi Tire
Tire'nin en ünlü lezzeti Tire köftesi olunca birçok köfte restaurantı çarşıda yan yana sıralanmış, hepsi de en iyi Tire Köftesini onların yaptıkları iddiasındalar. Hemen hepsinin de isimleri Hacı olan köftecilerin, isimleri hakiki, has, gerçek gibi kelimeler ile birbirinden farklılaşmış. Kimisi orayı tavsiye etmiş olan Mehmet Yaşin'in resmini koymuş, kimisi kuruluş yılını yazmış :)...

Biz, Tire'den Tire köftesi yemeden ayrılmayalım deyip yan yana sıralı köftecilerden en iyi Tire köftesinin onların yaptığı tavsiyesi üzerine Hakiki Hacı Baba'ya oturduk. Köfteler öncesi masamız bol kaymaklı yoğurt, közde patlıcan, piyaz, turşu ve yağda çevrilmiş kuru biberlerle donatıldı. Sonrasında domates soslu Tire Köfte'lerimiz geldi. Köftelerin lezzeti gerçekten güzeldi... Ziyafet sonrası üzerine Tire'ye has hafif bir tatlı olan karadutlu loru da tattık. Bir sonraki hedef Birgi için tekrar yola koyulmak için gerekli enerjiyi depoladık...

Birgi gezimiz (Ödemiş, İzmir)



Gezi Tarihi: Ekim 2015